SİNÜZİT: NASIL TANI KOYULUR, TEDAVİSİ NASILDIR?

Sinüzit Tedavisi Ankara

Kafa içerisinde; yüz bölgesi, alında, göz içlerinde bulunan boşluklara sinus adını vermekteyiz. Sinüslerin içleri solunum yolu hücreleri ile döşelidir ve kendilerine ait kanallarla burun boşluğu içerisine açılır.Bu yapıların işlevleri arasında solunan havayı ısıtma, nemlendirme, yabancı partikülleri tutma, mukus salgılama ve bakterileri tutarak çoğalmasını önlemek yer alır. Sinüsleri örten hücre tabakasının iltihaplanmasına ise sinüzit denir. Sinüzitte sinüslerin burun içerisine açılan ağzı değişik nedenlerle ödemlenir ve tıkanır.

Sinüzitin oluşmasına zemin hazırlayan birçok faktör vardır. Kişiye ait burun ve sinüslerin yapısına ait faktörler,  çevresel faktörler önemli rol oynar. Akut sinüzitin en sık karşılaşılan sebebi virüslerdir ve genellikle soğuk algınlığına neden olan bu virüsler sinüzit oluşumundan büyük bir oranda sorumludur.

Alerjik bünyeye sahip insanlarda sinüzit normale göre daha sık görülür. Bu kişilerde sinüzit gelişmesinde hava kirliliği, hayvan tüyleri, sigara dumanı ve toz gibi çevresel faktörler ön plandadır. Alerjiler aynı zamanda kronik sinüzit gelişimine de neden olur.

Burun tıkanıklığına yol açan deviasyon ve burun eti büyümeleri, burun ve sinüslerin mukozasını etkileyen bazı genetik hastalıklar (kistik fibrozis vb) , bağışıklık sistemini bozan bazı hastalıklar sinüzitin nedenlerindendir. Bunun yanı sıra, son zamanlarda geçirilmiş üst solunum yolu enfeksiyonları, sigara ve tütün kullanımı, sürekli su altında kalan ve sinüs havalanması etkilenen yüzücülerde de sinüzit gelişebilir. Burunda bulunan polip ve tümörler, yabancı cisim, burunda anatomik anormallikler ve  diş enfeksiyonları da sinüzite neden olan diğer faktörler arasında yer alır.

SİNÜZİTLER NASIL SINIFLANDIRILIR? BELİRTİLERİ NELERDİR?

• Akut Rinosinüzit

Ani başlangıçlı ve en geç 4 hafta içerisinde normale dönen sinüzit rahatsızlığını tanımlar.

Akut sinüzit te sinüslerden burun içine olan iltihaplı akıntı endoskopik muayenede görülebilir.

• Subakut Rinosinüzit

Akut rinosinüzitin en fazla 12 hafta boyunca devam eden halidir ancak bu süre zarfı sonunda problem ortadan kalkmıştır.

• Rekürren Akut Rinosinüzit

1 yıl içerisinde en az 1 hafta süreyle belirtilerin devam ettiği, dört veya daha fazla akut sinüzit atağının oluşmasını ifade eder.

• Kronik Rinosinüzit

Sinüzit ile ilgili belirti ve bulguların 12 haftadan daha uzun bir süre boyunca devam etmesi halinde bu durum kronik rinosinüzit olarak isimlendirilir.

Akut sinüzit saptanan  kişilerde aşağıdaki bulgulardan birkaçı veya tamamı görülür.

• Burunda dolgunluk ve tıkanıklık
• Koyu kıvamlı burun akıntısı
• Geniz akıntısı
• Baş ağrısı
• Boğaz ağrısı
• Geceleri kötüleşen öksürük
• Yüz bölgesindeki sinüslerde basınç hissi
• Kulak ağrısı
• Diş ağrısı
• Ağız kokusu
• Koku ve tat duyusu ile ilgili problemler
• Halsizlik, kırgınlık ve yorgunluk hali

Kronik sinüzit nedenleri ve belirtileri?

Sinüzit bulgularının 12 haftadan daha uzun sürmesi halinde kronik hale geldiği kabul edilir. Kronik sinüzit, enfeksiyon hastalıkları, yapısal faktörler ve sinüzite zemin hazırlayan durumların bir araya gelmesi ile oluşur. Çevresel faktörlerden toz ve küf gibi alerjenler, sigara dumanı ve solunum yollarında mukusun temizlenmesinden sorumlu yapılardaki fonksiyon kaybı sonrasında kişide kronik sinüzit meydana gelebilir. Bu nedenler dışında orta kulak enfeksiyonlarının seyri sırasında veya astım hastalarında da kronik sinüzit ile karşılaşılabilir.

Saman nezlesi, kronik sinüzite neden olabilen alerjik nedenlerin başında gelir. Polen ve çeşitli kimyasallar da çevresel alerjen faktörler arasında yer alır ve burun içi mukozada iltihaplanmaya sebep olarak kronik sinüzit gelişimine neden olabilir. Burun içi polipleri, astım hastalığı, solunum yollarında kronik bir iltihabi yanıt meydana getirmesi nedeniyle bir diğer kronik sinüzit nedenidir. Bu durumlar dışında mide asidinin çeşitli nedenlerle yemek borusuna geri dönmesi olan reflü hastalığı olan kişilerde de kronik sinüzit meydana gelebilir.

Kronik sinüzit gelişen kişilerde birçok belirti ve bulgu ortaya çıkabilir:

• Tat ve koku alma bozukluğu
• Kronik baş ağrıları
• Sarı-yeşil renkli burun ve geniz akıntısı
• Koyu kıvamlı mukusun burun tıkanıklığına neden olması
• Postnazal damlama olarak tanımlanan burundan genize doğru akıntı olması
• Göz, alın ve yanak bölgesinde hissedilen gerginlik ve rahatsızlık hissi
• Çene ve diş ağrıları
• Aşırı derecede yorgunluk
• Bulantı hissi
• Kulak ağrısı

AKUT VE KRONİK SİNÜZİT NASIL TEŞHİS  EDİLİR?

• Akut sinüzit bulguları oldukça tipiktir. Çoğu zaman klinik bulgular la, bazen buna eşlik eden radyololojik görüntülerle tanı konur. Özellikle koyu renkli ve kıvamlı burun akıntısı, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı, yüzde dolgunluk hissi bazen ateş, tat ve koku alma kaybı ana bulgulardır. Daha az olarak baş ağrısı, kulak ağrısı, ağız kokusu, diş ağrısı ve halsizlik görülür.
• Tanı konulmasında çoğu zaman laboratuar tetkiklerine gerek yoktur. Ancak nedenin bakteriyel olduğundan şüphe edilirse kanda iltihaplanmayı gösteren bazı kan tetkikleri gerekebilir.Endoskopik burun muayenesinde sinüslerden burun içine doğru akan iltihabi burun akıntısı tanı için en önemli bulgudur. Bazen buradan alınan kültür neden olan bakteriyi göstermek ve tedaviyi buna göre planlamak açısından çok yararlı olur. Bu muayenede  aynı zamanda burun içerisinde olabilecek diğer yapısal bozukluklar da görülür.
• Akut sinüzit tanısında genel olarak radyolojik görüntüleme tetkiklerine gerek duyulmaz. Özellikle çocuk hastalarda bazen tanıdan emin olmak için sinüs grafisi istenebilir. Bu grafide sinüslerde hava-sıvı seviyesinin görülmesi tanıda kolaylaştırıcı bir faktördür. Tanı için kullanılabilecek ve  çok daha yararlı olan tetkik sinüs CT’si  (bilgisayarlı tomografi) dir. Bu tetkik kafa içerisindeki tüm sinüslerin durumunu gösterdiği gibi burun ve sinüslerdeki yapısal bozuklukları ve diğer patolojileri de gösterir.

Akut sinüzit bilgisayarlı tomografi görüntüsü

Kronik sinüzit bilgisayarlı tomografi görüntüsü

AKUT VE KRONİK SİNÜZİT TEDAVİSİ ANKARA

• Akut sinüzit tedavisindegenel olarak zemin hazırlayan faktörleri ortadan kaldırmak ön plandadır. Nezle, grip gibi burun tıkanıklığını artıran ve sinüs havalanmasını bozan durumlar öncelikle tedavi edilmelidir. Bunun için uygun burun spreyleri, gerekirse burun tıkanıklığına yönelik antihistaminik ve dekonjestan türü ilaçlar, ortamın havasının nemlendirilmesi, sıvı alımının arttırılması tedaviyi destekleyen uygulamalardır. Bol sıvı alımı,  sinüsleri tıkayan koyu kıvamdaki  mukusun yumuşamasını ve akışkanlığını da kolaylaştıracaktır.
• Burun içini döşeyen  mukozal dokuda ödem tespit edilen ya da burun etlerinde büyüme olan kişilerde buruna steroid’li spray uygulamaları yararlı olabilir. Alerjik nedenlerle oluşan akut sinüzit olgularında ise antihistaminik olarak sınıflandırılan ilaçlara başvurulabilir.
• Akut sinüzit nedeninin bakteriyel bir enfeksiyon olduğunun tespit edilmesi halinde uygun antibiyotikler mutlaka tedaviye eklenmelidir. Antibiyotik tedavisi minimum 10 gün sürmeli, tedaviye başlanmasından sonra 4-5  gün içerisinde yanıt alınamayan durumlarda gerekirse antibiyotik değiştirilmelidir.

Kronik Sinüzitin Tedavisi Nasıl Yapılır?

• Kronik sinüzit tedavisinde öncelikle uygun antibiyotikler kullanılmalıdır. Ayrıca burun içerisindeki ve sinüs havalanma kanallarındaki tıkanıklığı azaltmak için burun içinden steroidli spreyler kullanılır. Antibiyotik tedavi süresi kronik sinüs enfeksiyonlarında en az 2-3 hafta olmalıdır. Bu enfeksiyonlarda antibiyotiklere karşı artmış direnç oranı, aynı anda birden fazla farklı bakteri ya da oksijensiz ortamda çoğalan mikroorganizma bulunma ihtimali ve uzun tedavi süresi göz önüne alınarak, uygun kişilerde ve olanak varsa endoskopi eşliğinde burun içinden alınacak kültürlerin sonuçlarına göre uygun antibiyotik  seçimi sağlanmalıdır. Bağışıklık sistemi yetmezliği olan ya da hastanede yatarken enfeksiyon alan hastalarda sinüs enfeksiyonlarının her tipinde kültür ve antibiyograma göre antibiyotik seçilmesi gereklidir.
• Kronik sinüzit tanısı ile tedavi edilen hastalarda bilgisayarlı tomografi çekiminden önce 2-3 hafta uygun dozda antibiyotik ve kortizonlu burun spreyleri kullanılmalıdır. Belirgin şikayeti olmayan hastalarda tomografide sinüzit bulguları bulunsa bile ameliyat kararı vermeden önce hastayı takip edip şikayetlerin kontrol edilmesi uygun yaklaşım olacaktır. Şikayetleri düzelmeyen ya da tekrarlayan hastalarda cerrahi tedavi alternatif olarak düşünülmelidir. Günümüzde kronik sinüzitlerin cerrahi tedavisinde tercih edilen yaklaşım endoskopik sinüs cerrahisidir.Bu ameliyat sırasında sinüslerdeki kronik enfeksiyon odakları temizlenmekte ve sinüslerin tıkalı olan burun içine boşalma kanalları uygun teknikler kullanılarak açılmaktadır.

Balon yöntemiyle sinüzit tedavisi;

• Son yıllarda sinüzitin cerrahi tedavisinde alternatif bir metot olarak balon sinoplastitekniğinide kullanmaktayız. Balon sinoplasti tekniğiyle yapılan sinüzit tedavileri, seçilmiş uygun vakalarda, doku ya da kemiklerin kesilip çıkarılması söz konusu olmaksızın tıkanmış olan sinüslerin açılmasını sağlayarak sinüzitin tedavisini sağlamakta ve tekrarlamasını önlemektedir.